Praca dla nieletnich, czyli gdzie pracować przed 18. rokiem życia?

Zdjęcia profilowe Marek Wojna
Marek Wojna
Ekspert kariery w Students.pl
Aktualizacja: 22 kwietnia 2023
8 min
Praca zarobkowa w Polsce, w przeciwieństwie do tego, co nam się często wydaje, jest całkowicie legalna także dla osób nieletnich, czyli takich, które nie ukończyły jeszcze 18. roku życia. Jednakże zatrudnianie takich pracowników jest regulowane przepisami, które ściśle określają wszelkie zasady. Jak one wyglądają? W jakim celu nastolatkowie najczęściej poszukują pracy i gdzie najłatwiej ją dostaną? Odpowiadamy!Praca dla nieletnich, czyli gdzie pracować przed 18. rokiem życia?

Przykładowe prace dla nieletnich

Jakie są najpopularniejsze sposoby dla osób niepełnoletnich na dorobienie? Poniżej omówimy kilka z najczęściej proponowanych takim osobom stanowisk:

  1. Marketing afiliacyjny - jest to kolejny świetny sposób na zarabianie jako osoba niepełnoletnia, a przy tym bardzo prosty. Rejestrujesz się w sieci afiliacyjnej (polecamy MyLead) i wybierasz ofertę modnej marki, którą będziesz promować online. W MyLead znajdziesz oferty takich firm jak Allegro, Nike czy Shopee. Generujesz unikalny link afiliacyjny i publikujesz go gdzie chcesz np. w mediach społecznościowych, na blogu czy forach internetowych. Za każdym razem, gdy ktoś wykona określoną akcję, wykorzystując Twój link, na przykład dokona zakupu albo pobierze aplikację, na Twoje konto wpływają pieniądze.
  2. Wypełnianie ankiet - MyLead daje również możliwość zarabiania poprzez wypełnianie ankiet. Początkowo zaczynasz od niewielkich kwot za formularz, a odpowiadając na pytania w pełni szczerze, otrzymujesz coraz więcej, coraz lepiej płatnych opcji. Któż nie chciałby spróbować zarabiać w ten sposób?
  3. Praca sezonowa przy zbiorach - ta praca jest dobrym wyborem, gdyż zwykle odbywa się w okresie wakacyjnym. Dzięki temu młode osoby mogą przeznaczyć więcej czasu na zarabianie, a mniej na siedzenie w szkolnych ławkach. Co więcej, taka praca odbywa się na świeżym powietrzu, co ma korzyści zdrowotne. Jednakże zbieranie owoców i warzyw potrafi być bardzo męczące, zwłaszcza, jeśli temperatura jest wysoka. Nie mniej jednak jest to praca często wybierana przez niepełnoletnich.
  4. Roznoszenie ulotek - wiele młodych osób podejmuje się rozdawania ulotek w centrach handlowych czy też na ulicy. Ta praca może być nieco lżejsza niż zbiory, ale też zwykle bywa gorzej płatna. Świetnie się jednak sprawdzi jako sposób na zarobienie swoich pierwszych pieniędzy.
  5. Gastronomia - wszelkie lokale gastronomiczne chętnie zatrudniają młodych ludzi na zmywaku lub jako kelnerów. Jednakże osoby niepełnoletnie nie mogą sprzedawać alkoholu, w związku z tym nie mogę kelnerować ani stać za barem w lokalach, które go serwują. Mogą jednak być pomocą w kuchni itp. Atutem pracy w gastronomii niewątpliwie są napiwki.
  6. Praca jako hostessa lub host - wbrew pozorom nie jest to praca tylko dla kobiet. Chodzi w niej o promowanie danych produktów lub usług. Praca jako hostessa lub host jest dość lekka, zwłaszcza dla osób, które dobrze się czują w kontakcie z ludźmi. Często odbywa się pod dachem.
  7. Niania - praca jako niania to jedna z najpopularniejszych prac dla młodych kobiet, które chcą sobie dorobić. Wymagana jest jednak duża cierpliwość i zamiłowanie do dzieci.
  8. Statystowanie - ten rodzaj pracy może być cennym doświadczeniem dla osób, które wiążą swoją przyszłość ze sceną. W dużych miastach bardzo często poszukują kandydatów do ról epizodycznych. Zwykle taka praca nie trwa bardzo długo, a istnieje możliwość nawiązania kontaktów z osobami z branży.
  9. Call center - praca w call center jest odpowiednia dla młodych ludzi ze względu na elastyczny grafik. Jest to praca siedząca, w której można nauczyć się cierpliwości, asertywności oraz pracy z klientem.

Jakie zasady obowiązują podczas zatrudniania małoletniego?

Nieletni, który planuje zatrudnić się w jakiejkolwiek firmie, musi zdawać sobie sprawę z obowiązujących go zasad, które nieco różnią się od tych dla pracowników dorosłych.

Oto podstawowe reguły dla małoletniego kandydata do pracy:

  1. nieletni pracownik musi być absolwentem 8-letniej szkoły podstawowej,
  2. musi przejść badania lekarskie i uzyskać świadectwo, które potwierdzi, że wykonywanie pracy nie będzie zagrożeniem jego życia ani zdrowia, w tym zdrowia psychicznego,
  3. musi posiadać zgodę rodzica lub opiekuna prawnego.

Najniższy wiek, w jakim osoba niepełnoletnia, według prawa, ma możliwość zacząć pracę wynosi 13 lat. Jednakże nieletni pracownik w wieku 13-15 lat może zarabiać jedynie w branżach: artystycznej, kulturalnej, sportowej albo reklamowej. Po ukończeniu 18 lat, to ograniczenie znika.

Według Kodeksu Pracy człowiek niepełnoletni od 15. roku życia może zostać zatrudniony na umowę o pracę. Jednakże najczęstszym wyborem w przypadku młodych pracowników, jest umowa zlecenie (możliwa już od 13 roku życia).

Pracodawca natomiast powinien zapewnić osobie nieletniej pomoc i opiekę w trakcie wdrażania się do pracy. Nie może też prowadzić firmy, która znajdowałaby się na liście zawodów zabronionych, wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów.

Praca dla nieletnich a nauka

W Polsce podstawowym obowiązkiem każdego, kto nie ukończył 18 lat, jest nauka. W związku z tym nikomu, kto jest w tym wieku praca nie może kolidować ze szkołą. Uznaje się też, że praca niepełnoletnich powinna mieć charakter edukacyjny i być swego rodzaju przygotowaniem do pracy zawodowej w przyszłości.

Aby mieć pewność, że takie działania nie będą przeszkadzały w nauce, ustalono też maksymalny czas, w jakim niepełnoletnie osoby mogą pracować w ciągu doby. Człowiek w wieku 15-18 lat może pracować do 8 godzin na dobę. Natomiast małoletni, który ma 13-15 lat może być w pracy do 6 godzin na dobę. Ponadto, w godziny pracy niepełnoletnich wlicza się czas nauki w ilości, która wynika z programu obowiązkowych zajęć szkolnych. To, czy mają one miejsce w godzinach pracy, nie ma znaczenia.

Pozostałe zasady dotyczące zatrudniania nieletnich

  1. W momencie, kiedy praca małoletniego w ciągu dobry trwa dłużej niż 4,5 godziny, pracodawca musi zagwarantować młodemu pracownikowi przerwę od pracy, trwającą przynajmniej 30 minut. Przerwa ta musi być płatna oraz wliczona do czasu pracy.
  2. Osoba w wieku 15-18 lat może pracować najwcześniej od godziny 6 rano, a najpóźniej do godziny 22. Natomiast małoletni w wieku 13-15 lat może pracować w godzinach od 6 do 20. Między zmianami małoletnich pracowników przerwa musi wynosić minimum 14 godzin, wliczając porę nocną.
  3. Młody pracownik ma prawo do otrzymania w każdym tygodniu 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien objąć niedzielę.

Jaka jest różnica między młodocianym a małoletnim?

,,Młodociany” oraz ,,małoletni” to dość podobnie brzmiące słowa, dlatego też często używa się ich zamiennie, ale nie są one jednak synonimami. Według Kodeksu Pracy młodocianym jest osoba w wieku 15-18 lat. To właśnie ona może już pracować na podstawie umowy o pracę. ,,Małoletni” jest zaś bardziej ogólnym wyrażeniem. Zawierają się w nim zarówno młodociani, jak i osoby młodsze (13-15 lat). Oznacza to, że małoletni to zarówno pracownik młodociany, jak i każde dziecko, które nie skończyło jeszcze 15 lat, jednak może według pewnych zasad podjąć pracę zarobkową.

Gdzie szukać pracy jako osoba niepełnoletnia?

Jeśli jesteś osobą poniżej 18. roku życia i chcesz znaleźć swoją pierwszą pracę, zacznij od przejrzenia lokalnych grup na Facebooku. To tam często pojawiają się ogłoszenia dotyczące wolnych posad dla młodych osób.

Kolejnym krokiem jest sprawdzenie lokalnych serwisów internetowych oraz ogólnych witryn z ogłoszeniami. Ponadto, możesz też zgłosić się do Młodzieżowego Biura Pracy. W takich placówkach wykwalifikowani pracownicy służą pomocą, podpowiedzą jak wypełnić odpowiednie formularze oraz przedstawią dostępne oferty pracy. Jeśli zaś wiesz, do jakiej konkretnie firmy chcesz aplikować, przejrzyj jej stronę i znajdź zakładkę ,,kariera” lub ,,kontakt”, przez którą będziesz mógł wysłać swoją aplikację.

Dobrym rozwiązaniem jest także wydrukowanie kilkunastu kopii CV i rozniesienie ich po interesujących Cię miejscach, np. restauracjach w Twojej okolicy. W ten sposób aplikacje trafia bezpośrednio do rąk kierownika i jest duża szansa, że stosunkowo szybko otrzymasz odpowiedź.

Pamiętaj też o znajomych. Możesz poinformować ich przez social media, że poszukujesz pracy. Dzięki temu być może okaże się, że sami mogą Cię gdzieś polecić, lub że ich rodzice mają Ci coś do zaproponowania.

Jak więc widać opcji na poszukiwanie pracy jako osoba niepełnoletnia jest sporo. Jeśli chcesz zdobyć posadę możliwie szybko, możesz połączyć powyższe sposoby, maksymalizując swoje szanse na sukces.

Osoby małoletnie często chcą iść do pracy, by odciążyć rodziców lub zarobić na coś, czego opiekunowie nie chcą lub nie są w stanie im zakupić. Często bywają to wakacyjne wyjazdy czy sprzęty elektroniczne. Wiele osób także ze sprawą pracy w młodym wieku chce zarobić na realizację swoich marzeń, np. na pierwszy samochód, lekcje jazdy konnej czy wyjazd na studia. Jeżeli tylko opiekunowi się na to godzą, a praca nie jest zbyt obciążająca i nie ma negatywnego wpływu na wyniki w szkole, jest to dobry pomysł. W ten sposób młode osoby uczą się samodzielności, pracy zespołowej, a także poznają wartość pieniądza. Co ciekawe, młode osoby raczej nie mają kłopotów ze znalezieniem pierwszej pracy. Zwykle bowiem są entuzjastycznie nastawione, zaangażowane i chętne do podejmowania wyzwań, co pracodawcy dostrzegają. Co więcej, mają też mniejsze oczekiwania finansowe niż bardziej doświadczeni, starsi koledzy.

Jeśli chcesz zarabiać 5-cyfrowe kwoty poprzez afiliację, tak jak Zubala, który ma 17 lat i wciąż chodzi do szkoły, koniecznie obejrzyj poniższe wideo i zarejestruj się w MyLead.

Informacja dotycząca plików cookies
Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych w naszym serwisie, dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies użytkownik może kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies.
Polityka cookies | Polityka prywatności | Zamknij